Twijfels rondom profiel- en studiekeuze: een onderzoek naar essentiële factoren

We kunnen er niet omheen: er is een duidelijke afname te zien in de keuze voor techniek. Het aantal jongeren dat kiest voor een N-profiel is gedaald, het sterkst op havo en vwo. Ondanks de groeiende vraag naar technisch geschoold personeel op de arbeidsmarkt, twijfelen veel jongeren nog steeds over het kiezen van een technisch profiel of bètatechnische opleiding. Om inzicht te krijgen in de belangrijkste twijfels rondom dit keuzeproces, heeft Youngworks in opdracht van Jet-Net onderzoek uitgevoerd naar deze zogenoemde twijfelaars: ‘Techniektwijfels rondom keuzemomenten op havo en vwo’. Want welke twijfels heersen er en hoe kunnen we deze wegnemen?

Recent onderzoek 
Vorige maand publiceerde we het onderzoek ‘Jongeren en Profielkeuze Bètatechniek’. Meer dan 1.000 jongeren werd gevraagd naar hun profielkeuze en ervaringen met bètatechniek op school. Om meer inzicht te krijgen in de specifieke groep die twijfelt over een N-profiel of bètatechnische opleiding, zoomde we met dit nieuwe onderzoek in op de specifieke groep jongeren die twijfelt over hun profiel- of studiekeuze. Youngworks interviewde 52 jongeren (havo-vwo leerlingen en hbo-wo studenten) en 12 onderwijsprofessionals (mentoren en decanen).

We interviewden vijf jongeren uit het onderzoek over hun profiel- of studiekeuze voor deze video. Ontdek wat de jongeren te zeggen hebben:

Kwetsbare keuze
Jongeren ervaren hun profiel- en studiekeuze als een kwetsbare keuze, zo blijkt uit het onderzoek. Enerzijds zien jongeren in dat je met een N-profiel of bètatechnische opleiding waardevolle kennis opdoet, anderzijds vinden ze de keuze erg kwetsbaar. Drie grote uitdagingen vallen op:

Het niveau
‘Kan ik het N-profiel of de bètatechnische opleiding wel aan?’ Dit is een veelgestelde vraag onder jongeren. Er heerst het idee dat deze vakken en opleidingen moeilijker zijn vanwege het hogere abstractieniveau en de opbouwende aard van de theorie. Het technisch zelfvertrouwen van een groot deel van de twijfelaars is fragiel, ze zijn onzeker of ze het niveau wel aankunnen.

De docent is cruciaal
Enthousiaste docenten zijn wederom cruciaal gebleken. Jongeren geven aan dat een goede uitleg heel belangrijk is, zeker omdat de stof soms lastig in één keer te begrijpen is. Daarnaast is verlevendiging van de theorie onmisbaar. Jongeren hebben veel visuele voorbeelden van docenten nodig, denk aan practica en praktijkvoorbeelden.

Rijk toekomstperspectief
Jongeren zien het rijke toekomstberoepsbeeld voor zich. Zo zijn redenen om juist wél voor een N-profiel of bètatechnisch profiel te kiezen dat ze een gunstig arbeidsmarktperspectief tegemoet treden. Toch hebben veel jongeren nog geen goed beeld van de uiteenlopende beroepsperspectieven in de bètatechniek. Vaak kennen ze alleen enkele (klassieke) beroepen, en die spreken lang niet alle twijfelaars aan.

Sociale kring

Het onderzoek laat ook zien dat de profielkeuze-twijfelaars erg beïnvloedbaar zijn voor wat hun sociale kring doet en zegt, met name als het gaat over de moeilijksheidsgraad van het N-profiel. Ouders, klasgenoten, vrienden, bovenbouwleerlingen en onderwijsprofessionals zijn op verschillende manieren bepalend voor de uiteindelijke keuze die ze maken.

Wat is er nodig?

Twijfelaars geven aan dat beeldverbredende loopbaanoriëntatie en -begeleiding nodig is. Waarbij ruimte is om zoveel mogelijk zelf te ervaren, zien en met professionals en studenten in gesprek te gaan. Profielkiezers hebben vooral behoefte aan beeldverbreding ten aanzien van de verschillende rollen: wat is er allemaal te doen? En studiekiezers hebben behoefte aan antwoorden op specifieke LOB-vragen als: Hoe kan ik mijn talenten benutten? Past het type mensen bij de opleiding en in het werkveld bij mij? Welke rollen kan ik binnen een bedrijf vervullen? Het is belangrijk dat hierbij vooral aandacht wordt besteed aan bètatechnisch ondernemerschap, bètatechnisch leiderschap, impactvolle bètatechniek, sociale en samenwerkende bètatechniek en bètatechniek op het snijvlak met andere disciplines. Want juist op deze vlakken zijn de beelden van de mogelijkheden van twijfelaars nu vaak nog erg beperkt.

Het onderzoeksrapport

Lees het onderzoeksrapport ‘Techniektwijfels rondom keuzemomenten op havo en vwo’ met alle resultaten nu.