7 nieuwe Aha!-vragen voor Kinderboekenweek 2020
Het is weer bijna Kinderboekenweek! Van woensdag 30 september tot zondag 11 oktober duiken kinderen terug in de tijd. ‘En toen?’ is het thema van de Kinderboekenweek 2020 en met dat in gedachten ontwikkelden we 7 nieuwe Wetenschap & Techniek-vragen. Zo ga je niet alleen terug in de tijd maar breng je ook meteen wat wetenschap en technologie de klas in.
Met de Aha!-vragengenerator ontdekken basisschoolleerkrachten en -leerlingen hoe leuk wetenschap en technologie en Onderzoekend & Ontwerpend Leren is. Het behandelen van een vraag duurt zo’n 15 minuten. Het antwoord ontdekt de klas door een experiment uit te voeren of door een creatieve oplossing te bedenken. Na het lezen van de verklaring aan het einde van elke les zal de klas denken: ‘Aha! Zo zit dat dus.’ Ga tijdens de Kinderboekenweek op onderzoek uit met je leerlingen met de volgende vragen.
De vraag: Kun je zelf voor een vulkaanuitbarsting zorgen?
Geschikt voor onderbouw en bovenbouw
Met behulp van een citroen, een diep bord, een eierdopje, baksoda, afwasmiddel, een mes en een lepel laat je leerlinge, ervaren hoe een vulkaan werkt. Ook een mooi geschiedenislesje: Vulkanen hebben namelijk nogal wat invloed gehad op de geschiedenis. Sinds het ontstaan van de aarde, ongeveer 4,6 miljoen jaar geleden, zijn er al vulkaanuitbarstingen. Ga deze onderzoekvraag doen!
De vraag: Hoe kunnen we oorlogen voorkomen?
Geschikt voor de bovenbouw
Oorlogen zijn enorm belangrijk geweest in de geschiedenis. Ze hebben landen gevormd en machtig gemaakt. Toch zorgen ze vooral voor veel ellende: mensen worden gedood of verwond, ze moeten vluchten en landen storten op alle mogelijke manieren in elkaar. Helaas worden er nog steeds oorlogen gevoerd. Ga met je leerlingen dieper in op oorlogen, de oorzaak ervan en hoe ze eventueel voorkomen kunnen worden. Hier kun je deze ontwerpvraag vinden.
De vraag: Valt een zwaar voorwerp altijd sneller dan een licht?
Geschikt voor onderbouw en bovenbouw
Onderzoek met je leerlingen wat eerder beneden is: een veer of een hamer. Dat klinkt niet als een onderzoek, maar dat hangt er maar net vanaf waar je de hamer en veer precies laat vallen. Nog een tipje van de sluier: de natuurkundige Galileo Galilei voorspelde iets wat pas 350 jaar laten bewezen kon worden. Ga meteen naar deze aha!-vraag.
De vraag: Wat doen we met een economische crisis?
Geschikt voor de bovenbouw
De jaren dertig van de vorige eeuw zijn nog steeds berucht. Ze staan bekend als de crisisjaren of de Grote Depressie. Nadat de beurs in New York instortte, kwam er een crisis bij de banken en werden miljoenen mensen over de hele wereld werkloos. Hee, maar dat klinkt ook wel een beetje als wat we hier meemaakten in de jaren 2007-2009 en in 2020 door de coronacrisis! Denk met je leerlingen na over oplossingen voor zo’n crisis. Behandel deze vraag met de klas.
De vraag: Hoe gaan we om met alle informatie die we krijgen?
Geschikt voor de bovenbouw
Ergens rond 1445 vond de Duitser Johannes Gutenberg de boekdrukkunst uit. Door hem werd het snel en massaal drukken van boeken en kranten mogelijk. Informatie kon ineens onder heel veel mensen worden verspreid. Nu kan bijna iederéén de hele dag online informatie opzoeken en verspreiden. Ga met je leerlingen na wat de voor- en nadelen daarvan zijn en wat de volgende stap is. Hier vind je de aha!-vraag.
De vraag: Hoe kun je zware dingen makkelijker vervoeren?
Geschikt voor onderbouw en bovenbouw
Laat leerlingen letterlijk zelf het wiel uitvinden! Ze leren met behulp van een zwaar boek en wat dikke, stevige rietjes hoe ze zware voorwerpen makkelijker kunnen vervoeren en waarom dat zo werkt. Ga op onderzoek uit!
De vraag: Hoe zorgen we dat er minder dieren uitsterven?
Geschikt voor onderbouw en bovenbouw
De wereld bestaat al 4,6 miljoen jaar. In al die tijd is er heel veel leven verschenen én verdwenen. Denk maar aan dinosaurussen, dodo’s en andere bijzondere dieren. Maar de laatste jaren sterven er wel heel veel beesten uit. Dat komt door hoe onze diersoort, de mens, met de natuur omgaat. Ga met je leerlingen na hoe je uitsterven van diersoorten kunt voorkomen met slimme oplossingen. Deze ontwerpvraag vind je hier.