Monitor Techniekpact: de belangrijkste inzichten voor havo en vwo

Vorige week verscheen de jaarlijkse update van de Monitor Techniekpact. Deze update geeft ons inzicht in de huidige stand van bètatechniek. De Monitor van dit jaar laat een aantal positieve ontwikkelingen zien. Zo is er een lichte toename te zien van het aandeel leerlingen op het vwo dat kiest voor N-profiel. Ook is het aandeel leerlingen dat op de havo hiervoor kiest, na een aantal jaren van daling, stabiel. Van een trend of omslag kan echter nog niet gesproken worden, daarvoor moet een ontwikkeling zich over een langere periode voortzetten.

Waar het aandeel bèta technische leerlingen licht positief te noemen is, zijn de aantallen dat duidelijk niet. Met uitzondering van vmbo basisberoepsgericht (bb), kaderberoepsgericht (kb) en gemengd (gl) en het vwo hebben alle andere leerwegen te maken met een daling. Dit wordt vooral veroorzaakt door de krimp van het totaal aantal leerlingen. Deze daling is zorgelijk, gezien de langdurig grote vraag naar technici op de arbeidsmarkt.

Havo/vwo
Ten opzichte van vorig jaar stabiliseert de havo op aandeel in de keuze voor een N-profiel (36%). De jaren daarvoor was het aandeel dalende. Het vwo kent, na eveneens een aantal jaar van daling, een lichte stijging in aandeel, van 57% naar 59%. Binnen de havo zijn de aantallen dalende (van 23.054 naar 22.539). Op het vwo is er een kleine toename van het aantal (van 24.246 naar 24.466).

Het verschil tussen mannen en vrouwen
Ook blijkt uit de Monitor dat meiden op de havo even vaak kiezen voor een natuurprofiel als jongens, een doorbraak in gendergelijkheid. Het verschil dat er tien jaar geleden nog was, is verdwenen. Niet alleen op de havo boeken de vrouwen voortgang. Zo zijn meer vrouwen in de techniek gaan werken en geven vrouwelijke bètadocenten steeds meer lesuren. De belangrijkste inzichten:

• Het is positief dat de keuze voor een natuurprofiel op de havo nu gelijk verdeeld is over jongens en meiden qua aandeel (36%). Beide aandelen zijn wel hoger geweest. Zo waren de aandelen in 2016/ 2016 46% (jongens) en 39% (meiden) Het is ook zorgelijk dat het aandeel jongens dat voor een natuurprofiel kiest op de havo al jaren aan het afnemen is.
• Een ander flink aandachtspunt is dat jongens met een natuurprofiel nog beduidend vaker kiezen voor een bètatechnische studie (67%) dan meiden (27%).
• Op het vwo is het verschil in keuze voor een natuurprofiel nog 1 procent. Ook hier zijn beide aandelen respectievelijk hoger geweest. Echter het laatste jaar is er voor zowel jongens als meiden een stijging van 2 procentpunt tot 59% (jongens) en 58% (meiden). Ook hier geldt dat jongens met een natuurprofiel vaker kiezen voor een bètatechnische studie (74%) dan meiden (49%), al is dat verschil een stuk kleiner dan bij de havo.
• De laatste tien jaar is de man/vrouw ratio veranderd in het bètatechnisch hoger onderwijs. Waar in het hbo in 2012/13 21% van de instroom in bètatechnische studies bestond uit vrouwen, is dat in 2022/23 28%. In 2012/13 maakten vrouwen 38% uit van de instroom in bètatechnische opleidingen in het wetenschappelijk onderwijs, in 2022/23 is dit 43%.
• Ook is er een verschil in opleidingskeuze. Vrouwen kiezen vaak voor opleidingen gerelateerd aan gezondheid of laboratorium of aan vormgeving en kunst. Over de hele linie is er echter wel een toename van vrouwen in bètatechnische studies, waaronder een grote groei van vrouwen in n hbo- en wo-bouwkunde.
• Vrouwen staan steeds vaker voor de klas bij bètatechnische lessen. De afgelopen tien jaar is dit toegenomen van 29% naar 39%.

Over de Monitor Techniekpact
De Monitor Techniekpact is een coproductie van het Techniekpact, Platform Talent voor Technologie en de Rijksoverheid en geeft inzicht in de stand van bètatechniek. Deze database is in een digitale omgeving opgemaakt, waardoor de cijfers altijd toegankelijk zijn. In de Monitor Techniekpact wordt een uitsplitsing gemaakt naar verschillende richtingen waaronder techniek en ICT. Via de vergelijkingstool is het mogelijk zelf filters aan en uit te zetten en zo vergelijkingen te maken.